«به باغ همسفران»
كشيشتف ديدو - منتقد و مجموعهدار لهستاني- يك هفته ميهمان طراحان گرافيك ايران بود. در پايان سفر وي كه همراه با برگزاري دو نمايشگاه از مجموعه‌ي اهدايي وي به مدرسهي ويژه بود، روز سه‌شنبه 11 آبان نشستي با عنوان «به باغ همسفران» با موضوع بررسي پوسترهاي لهستاني توسط سايت پژوهشي گرته و مدرسه ويژه برگزار شد. اين نشست با خوشامدگويي و مقدمهي امراله فرهادي مدیر مدرسه ويژه و از طراحان نسل سوم آغاز شد. وي بيان كرد كه كشيشتف ديدو 50سال است به گردآوري پوستر ميپردازد كه مهم‌ترين قسمت اين آرشيو را پوسترهاي لهستاني تشكيل ميدهند.
مجيد كاشاني - دبير اين نشست- در اولين بخش اين برنامه گفتاري اجمالي دربارهي لهستان، تاريخ آن و مكتب پوستر لهستاني داشت. وي هم‌چنين از آغاز هنر پوستر در «كراكف» و «لوا» سخن گفت و به معرفي اجمالي بعضي از طراحان بزرگ لهستاني پرداخت.
ابراهيم حقيقي- طراح صاحب نام ايراني- سخنان خود را با مقدمهاي دربارهي تاريخ و پيدايش طراحي‌گرافيك در ايران آغاز كرد. وي آغاز طراحي‌گرافيك در ايران را با آغاز صنعت و تبليغات همراه دانست. سپس دربارهي ديگر زمينههاي ظهور تجدد هم‌چون نمايشنامهنويسي، شعر نو و تئاتر صحبت كرد و توضيح داد كه روشنفكران در آن روزگار نگاهشان به اروپا بود، به خصوص اروپاي شرقي كه به لحاظ زيست و معيشت با ايرانيان همگوني و شباهت داشتهاند. حقيقي پديده چاپ را عامل مهمي در انتقال سنت تصويري اروپا به ايران دانست و تأثيرپذيري ايران از اروپا را چند جانبه و از كشورهاي سوييس، لهستان، فرانسه و ديگر كشورهاي صاحب گرافيك دانست. حقيقي بيان كرد كه اين گرايش به اروپا همراه با نگاه به گذشته تاريخي ايران و هنر سنتي بوده است و طراحان ايراني از سنتهاي ملي نيز بهره جستهاند. وي ابراز داشت كه ايراني ميبايست طراحي‌گرافيك را از اروپا ميآموخت و ناگزير از اين الگو گرفتن از اروپا بود، چرا كه پديدهاي برخواسته و زاييدهي جهان غربي بوده است و با اين تعبير، الگوگرفتن امري مذموم نبوده است.
حقيقي در ادامه سخنان خود به اهميت تصوير اشاره كرد و طراحان جوان را به بازيابي اين ارزشهاي تصويري فراخواند. ابراهیم حقیقی به رشد هنرها در کنار یکدیگر اشاره کرد و متذکر شد؛ زمانی که سینما، تئاتر، موسیقی و دیگر هنرها در سکون به سر می‌برند نباید انتظار رشد طراحي‌گرافیک را داشته باشیم. وی گفت:«گرافیک روشنفکری به دلیل وجود نمایشگاه‌های متعدد در این سال‌ها رشد چشمگیری داشته است.» اما نبود زمینه‌های اقتصادی طراحي گرافیک کاربردی ضعیفی را در این سال ها تولید کرده است. حقيقي فرماليسم و فقدان انديشه را از آفتهاي طراحي گرافيك امروز ايران دانست و بيان كرد كه با حمايت صحيح اقتصادي، ميتوان رشدي را در اين زمينه ايجاد كرد. او مدزدگي را از ديگر آفتهاي طراحي گرافيك ايران دانست.
كشيشتف ديدو در پاسخ به موضوع ذکر شده از طرف کاشانی درباره ی تاثیرات نظام کمونیسم بر پوستر لهستانی و تأثیرپذیری از سنت هنری همسایگانش اشاره کرد که «با تسلط کمونیسم، حزب می خواست هنرمندان به سمت اهداف حزبی حرکت کنند ولی هنرمندان در این روزگار به سمت فضاهای فردی و احساسی حرکت کردند و از این رو بار تصویری پوسترها افزون شد.» ديدو گرایش هنرمندان پوسترساز لهستاني را به پوسترهاي سينمايي محصول همین فضا دانست و بیان کرد که هنرمندان در پوستر فیلم آزادانه به کار هنریشان می پرداختند هر چند که در نهایت اثر به چاپ نرسد. وی همچنین اشاره کرد که در سال های تسلط کمونیسم تبليغات صنعتي و مصرفي وجود نداشت و پوستری برای آن ساخته نمی شد. او اشاره كرد كه در تمام سالهاي گذشته پوسترهاي هنري هميشه در وضعيت مطلوبي بودهاند. وی اشاره کرد که پس از فروپاشي، گرافيك تبليغاتي ديگربار آغاز شد اما جهش مجدد اين مكتب پس از سال 2005 آغاز شده است كه زمينههاي صنعتي در اين جامعه ايجاد شده.
مجيد كاشاني در اين بخش با توضيح اينكه با توجه به ظهور رسانههاي جديد، طراحان ايراني نگران از بين رفتن هنر پوستر هستند از ديدو خواست دربارهي اين نگراني سخن بگويد. ديدو در پاسخ به اين سؤال جواب داد كه اين يك نگراني عمومي است و سالهاي زيادي است كه طراحان جهان با اين مسئله درگير هستند اما مسلما پوستر از بين نخواهد رفت هرچند كه محدود تر بشود.
در بخش پاياني اين نشست، حاضرين به پرسش و پاسخ با سخنرانان پرداختند.