یک روز ویژه از نزدیک با «میشل بووه»
میشل بووه، طراح گرافیک نامدار فرانسوی، که توسط بنیاد ممیز برای شرکت در مراسم افتتاحیه ی دهمین سالگرد مرتضی ممیز به ایران دعوت شده است، یکشنبه 8 آذراز ساعت 10 صبح تا 4 عصر در جمع هنرجویان مدرسه ی ویژه حضور یافت.
این اولین حضور بسیار کوتاه «میشل بووه» به مدت ۳ روز در ایران است و با خرسندی از حضور در جمع هنرجویان می گوید: باید برنامه ریزی کنم و به زودی دوباره به ایران بازگردم که هم بتوانم ایران و دیدنیهایش را بیشتر بشناسم و هم زمان بیشتری را با طراحان گرافیک و هنرجویان ایرانی بگذرانم.
او نقبی می‌زند به گذشته و از ابتدای کارش سخن می‌گوید. از دوستی می‌گوید که برای اولین بار به او پیش‌نهاد کار در یک مرکز فرهنگی هنری داده بود. او که جوان بی‌تجربه‌ای بوده و از بین بیست نفر انتخاب میشود. این مرکز به نوعی پشت صحنه‌ای است برای موزیسین‌ها و بازیگران. تعداد مشتری‌ها و سفارش‌های او روز به روز بیشتر میشود. در هفته پنج یا شش پوستر طراحی می‌کند که با مناعت طبعی که خاص او است می‌گوید گمان نکنم کیفیت همه‌ی این پوسترها خوب بوده باشد. بعد از شش ماه اولین پوستر پنج رنگ بزرگ خود را طراحی می‌کند.
بعد از یک سال میشل بووه‌ی بیست و شش ساله مسئول طراحی پوستر و لوگوی جشنواره‌ی جاز پاریس میشود، این پوستر در همه جای فرانسه دیده میشود. در اواسط دهه‌ی هشتاد شهرهای مختلفی در فرانسه پوسترهای او را به نمایش می‌گذارند. مدیر مجموعه که او در آن مشغول به کار است فضایی 2000 متری در اختیارش قرار می‌دهد تا نمایشگاهی برای آثارش برپا کند. بعد از برگزاری این نمایشگاه از او درخواست میشود که همین نمایشگاه را در کشورهای اروپای غربی هم برگزار کند که بازخورد بسیار مثبتی در پی دارد.
به درخواست وزارت امور خارجه فرانسه کاتالوگی از کارهایش را در اختیار آنها قرار می‌دهد، بدون آن‌که از هدف آنها باخبر باشد و نتیجه دعوت‌نامه‌هایی از سی کشور مختلف برای برگزاری نمایشگاه و کارگاه آموزشی است. با وجود سردرگمی و سختی کار، می‌پذیرد و پنج سال را به کشورهای مختلف در قاره‌های کرهی زمین سفر می‌کند و با افراد و فرهنگ‌های زیادی آشنا میشود.
او که مشتری‌های متفاوتی از تئاترهای مختلف فرانسه دارد تصمیم می‌گیرد استودیویی به همراه دو طراح دیگر ایجاد کند و به نوعی دین خودش را به جامعه ادا کند. میشل می‌خواهد به دیگران کمک کند تا آنها هم به موفقیت برسند. در اولین اقدام یک نمایشگاه طراحی گرافیک برگزار می‌کند با آثار هنرمندان جوانی از سراسر دنیا؛ به عنوان قدردانی از کشورهایی که در این مدت او را دعوت کرده بودند.
در همین حین او برای سال 2000 برگزاری یک جشنواره‌ی بزرگ با حضور آثار متنوعی از تمام دنیا را پیش‌نهاد می‌کند. بیست هنرمند از 5 قاره دعوت می‌شوند. هرکدام از این طراحان، اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور خود را به تصویر می‌کشند و کنار هم قرار گرفتن آنها که برای اولین بار بود نتیجه‌ی جالبی به دنبال دارد. از این هنرمندان خواسته بودند با آثار گرافیکی یا عکاسی، شهر خود را در معرض دید تماشاچیان بگذارند. این نمایشگاه بسیار موفق است. در سه ماه تمام کاتالوگ‌های 400 صفحه‌ای نمایشگاه به فروش می‌روند و در روزنامه‌ها مطالب زیادی در مورد آن نوشته میشود.
در همین زمان میشل بووه به این نتیجه می‌رسد که می‌خواهد مسئولیت برگزاری (Curator) نمایشگاه‌های این‌چنینی را برعهده داشته باشد. دو سال بعد هم با آلن لو کرنک دو نمایشگاه دیگر برگزار می‌کنند: یکی درباره‌ی گرافیک آمریکا و دیگری آثار طراحان گرافیک ایران. این اولین نمایشگاه گروهی گرافیک ایران در اشیرول فرانسه بود و آثاری از طراحان گرافیک مشهور ایرانی مانند استاد ممیز، ابراهیم حقیقی، مجید عباسی، رضا عابدینی، ساعد مشکی، علیرضا مصطفی زاده و . . . در آن به نمایش گذاشته شد. شروع جدی تبادل فرهنگی هنری طراحان گارفیک ایران و فرانسه را از همین دوره می‌توان دانست.
میشل بووه در ادامه ی حضورش، به بررسی پوسترهای خود پرداخته و به سوالات هنرجویان پاسخ می‌دهد. او دیدی انتقادی نسبت به کارهای خود داشته و از زیر سوال بردن آنها واهمه ای ندارد.
میشل بووه که صبح یکشنبه از سفر یکروزه اش به اصفهان بازگشته و در این نشست حضور یافته بود، در پایان چهار ساعت گفت و گو با هنرجویان، با شادمانی و رضایت می گوید ؛ چه روز خوبی است امروز و چه هنرجویان کنجکاو و علاقه مندی ! من مشابه این جوانان را هیچوقت در اروپا ندیده ام !
این اولین حضور بسیار کوتاه «میشل بووه» به مدت ۳ روز در ایران است و با خرسندی از حضور در جمع هنرجویان می گوید: باید برنامه ریزی کنم و به زودی دوباره به ایران بازگردم که هم بتوانم ایران و دیدنیهایش را بیشتر بشناسم و هم زمان بیشتری را با طراحان گرافیک و هنرجویان ایرانی بگذرانم.
او نقبی می‌زند به گذشته و از ابتدای کارش سخن می‌گوید. از دوستی می‌گوید که برای اولین بار به او پیش‌نهاد کار در یک مرکز فرهنگی هنری داده بود. او که جوان بی‌تجربه‌ای بوده و از بین بیست نفر انتخاب میشود. این مرکز به نوعی پشت صحنه‌ای است برای موزیسین‌ها و بازیگران. تعداد مشتری‌ها و سفارش‌های او روز به روز بیشتر میشود. در هفته پنج یا شش پوستر طراحی می‌کند که با مناعت طبعی که خاص او است می‌گوید گمان نکنم کیفیت همه‌ی این پوسترها خوب بوده باشد. بعد از شش ماه اولین پوستر پنج رنگ بزرگ خود را طراحی می‌کند.
بعد از یک سال میشل بووه‌ی بیست و شش ساله مسئول طراحی پوستر و لوگوی جشنواره‌ی جاز پاریس میشود، این پوستر در همه جای فرانسه دیده میشود. در اواسط دهه‌ی هشتاد شهرهای مختلفی در فرانسه پوسترهای او را به نمایش می‌گذارند. مدیر مجموعه که او در آن مشغول به کار است فضایی 2000 متری در اختیارش قرار می‌دهد تا نمایشگاهی برای آثارش برپا کند. بعد از برگزاری این نمایشگاه از او درخواست میشود که همین نمایشگاه را در کشورهای اروپای غربی هم برگزار کند که بازخورد بسیار مثبتی در پی دارد.
به درخواست وزارت امور خارجه فرانسه کاتالوگی از کارهایش را در اختیار آنها قرار می‌دهد، بدون آن‌که از هدف آنها باخبر باشد و نتیجه دعوت‌نامه‌هایی از سی کشور مختلف برای برگزاری نمایشگاه و کارگاه آموزشی است. با وجود سردرگمی و سختی کار، می‌پذیرد و پنج سال را به کشورهای مختلف در قاره‌های کرهی زمین سفر می‌کند و با افراد و فرهنگ‌های زیادی آشنا میشود.
او که مشتری‌های متفاوتی از تئاترهای مختلف فرانسه دارد تصمیم می‌گیرد استودیویی به همراه دو طراح دیگر ایجاد کند و به نوعی دین خودش را به جامعه ادا کند. میشل می‌خواهد به دیگران کمک کند تا آنها هم به موفقیت برسند. در اولین اقدام یک نمایشگاه طراحی گرافیک برگزار می‌کند با آثار هنرمندان جوانی از سراسر دنیا؛ به عنوان قدردانی از کشورهایی که در این مدت او را دعوت کرده بودند.
در همین حین او برای سال 2000 برگزاری یک جشنواره‌ی بزرگ با حضور آثار متنوعی از تمام دنیا را پیش‌نهاد می‌کند. بیست هنرمند از 5 قاره دعوت می‌شوند. هرکدام از این طراحان، اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور خود را به تصویر می‌کشند و کنار هم قرار گرفتن آنها که برای اولین بار بود نتیجه‌ی جالبی به دنبال دارد. از این هنرمندان خواسته بودند با آثار گرافیکی یا عکاسی، شهر خود را در معرض دید تماشاچیان بگذارند. این نمایشگاه بسیار موفق است. در سه ماه تمام کاتالوگ‌های 400 صفحه‌ای نمایشگاه به فروش می‌روند و در روزنامه‌ها مطالب زیادی در مورد آن نوشته میشود.
در همین زمان میشل بووه به این نتیجه می‌رسد که می‌خواهد مسئولیت برگزاری (Curator) نمایشگاه‌های این‌چنینی را برعهده داشته باشد. دو سال بعد هم با آلن لو کرنک دو نمایشگاه دیگر برگزار می‌کنند: یکی درباره‌ی گرافیک آمریکا و دیگری آثار طراحان گرافیک ایران. این اولین نمایشگاه گروهی گرافیک ایران در اشیرول فرانسه بود و آثاری از طراحان گرافیک مشهور ایرانی مانند استاد ممیز، ابراهیم حقیقی، مجید عباسی، رضا عابدینی، ساعد مشکی، علیرضا مصطفی زاده و . . . در آن به نمایش گذاشته شد. شروع جدی تبادل فرهنگی هنری طراحان گارفیک ایران و فرانسه را از همین دوره می‌توان دانست.
میشل بووه در ادامه ی حضورش، به بررسی پوسترهای خود پرداخته و به سوالات هنرجویان پاسخ می‌دهد. او دیدی انتقادی نسبت به کارهای خود داشته و از زیر سوال بردن آنها واهمه ای ندارد.
میشل بووه که صبح یکشنبه از سفر یکروزه اش به اصفهان بازگشته و در این نشست حضور یافته بود، در پایان چهار ساعت گفت و گو با هنرجویان، با شادمانی و رضایت می گوید ؛ چه روز خوبی است امروز و چه هنرجویان کنجکاو و علاقه مندی ! من مشابه این جوانان را هیچوقت در اروپا ندیده ام !